Przedsiębiorcy otrzymując zawiadomienie o planowanej kontroli ZUS, często zastanawiają się, co może być przedmiotem zainteresowania inspektorów i w jaki sposób przygotować się do ich wizyty. Dlatego też warto pochylić się na moment nad kwestią praw i obowiązków inspektora ZUS oraz przedsiębiorcy, a także przebiegiem tego typu kontroli.

Zasada automatyzmu prawnego i uprzywilejowania pracownika powoduje, że postanowienia układowe przenikają do indywidulanych stosunków pracy, modyfikując ich treść. Zgodnie z art. 18 k.p. stosunki pracy ukształtowane są nie tylko umowami o pracę, ale również układami zbiorowymi prawa pracy. Należy jednak pamiętać, że porozumienie ze związkami zawodowymi reprezentującymi interesy wszystkich pracowników, nie zastępuje indywidualnych oświadczeń woli pracowników w przedmiocie zgody na zmianę dotychczasowych warunków płacy, które można uznać za mniej korzystne dla pracownika.

Wspólna odpowiedzialność pracowników dotyczy powierzonego łącznie im mienia z obowiązkiem wyliczenia się. Do mienia tego rodzaju zalicza się pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności, narzędzia, instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze oraz innego rodzaju mienie. Za szkodę w takim przypadku pracownik odpowiada do pełnej wartości powierzonego mienia.

W środkach masowego przekazu szeroko komentowano wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej dla przyjmujących zlecenie lub świadczących usługi, która obecnie wynosi 13 zł brutto. W tym kontekście warto zwrócić uwagę, że wraz z wprowadzeniem regulacji dotyczącej minimalnej stawki godzinowej ustawodawca nałożył także obowiązek ewidencjonowania godzin pracy wykonywania zlecenia lub świadczenia usług, jak również rozszerzył uprawnienia kontrolne Państwowej Inspekcji Pracy (ustawa z dnia 22 lipca 2016 roku o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw). Wymaga podkreślenia, że nowa regulacja dotyczy w szczególności samozatrudnionych.

W związku z tym, że miejsce wykonywania pracy jest istotnym elementem umowy, którą zawierają pracownik i pracodawca, każda stała zmiana lokalizacji świadczenia pracy przez pracownika wymaga jego zgody. Pracodawca może podpisać z pracownikiem aneks do umowy, w którym wskazane zostanie nowe miejsce zatrudnienia lub wręczyć pracownikowi wypowiedzenie zmieniające warunki pracy.

Przekształcając jednoosobową działalność w spółkę osobową przedsiębiorca może na drodze sukcesji zachować dotychczasową wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą wniesie jako aport własną działalność do nowopowstającej spółki osobowej (jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej), spółka ta może na drodze sukcesji przejąć wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe, które do tej pory opłacał przedsiębiorca. ZUS może jednak uznać, że istnieją szczególne warunki uzasadniające odmowę przejęcia dotychczasowej składki przedsiębiorcy przez spółkę.

Czas pracy kierowcy kontrolowany jest nie tylko przez Inspekcję Transportu Drogowego, ale również przez Państwową Inspekcję Pracy. Obu organom przysługuje szeroki katalog uprawnień w czasie kontroli u przedsiębiorcy transportowego, a co za tym idzie – zakres kontroli jest również bardzo szeroki. W konsekwencji przedsiębiorca transportowy może zapłacić podwójną karę za nieprzestrzeganie przepisów w zakresie czasu pracy od PIP oraz ITD.