Ustalenie, czy w danej sytuacji możliwe jest podpisanie umowy cywilnoprawnej, czy też wymagana jest umowa o pracę bywa kłopotliwe. Należy jednak pamiętać, że przepis kodeksu pracy zakazują zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi. Dlatego w razie sporu sądowego, sąd bada faktyczne warunki wykonywania pracy a nie samą treść umowy zawartej przez strony. Gdy umowa faktycznie jest wykonywana w warunkach wskazujących na stosunek pracy, to ustalenie takie decyduje o charakterze łączącego strony stosunku prawnego. Tak skonstruowane przepisy kodeksu pracy mają na celu ochronę pracownika jako strony słabszej, gdyż pracodawca może wymuszać określoną nazwę i treść umowy, które wskazują na umowę cywilnoprawną, mimo, że na jej podstawie realizuje stosunek pracy.

Wysokość odprawy jest różna w zależności od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. W ten sam sposób jest ona ustalana zarówno przy zwolnieniach grupowych, jak i indywidualnych. Zależy ona w szczególności od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy. Natomiast inne zasady dotyczą odprawy w przypadku przejścia przez pracownika na emeryturę lub rentę, a także śmierci pracownika.

W prawie pracy uregulowane są następujące rodzaje odpraw pracowniczych. Rozróżniamy odprawę rentową, emerytalną i pośmiertną oraz odprawę związaną z utratą pracy przez pracownika z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Przy tym ta ostatnia przysługuje ściśle, kiedy spełnione są warunki z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

W przypadku zawarcia umowy o pracę z kobietą w ciąży, nawet gdy rzeczywistą podstawą jej zatrudnienia była chęć uzyskania zasiłku macierzyńskiego, nie jest ani naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem. Jeżeli zatrudnienie jest legalne, a praca była świadczona zgodnie z umową, kobiecie przysługują takie same prawa, jak innym pracownikom. Z punktu widzenia oceny sytuacji nie są ważne intencje zatrudnienia czy – co do zasady – jego długość, ale fakt, że zatrudnienie nie jest pozorne, co wiąże się jego faktyczną realizacją na mocy art. 22 § 1 k.p. Kluczowe jest to, aby doszło do wykonania przez pracownika pracy na rzecz pracodawcy, w warunkach podporządkowania pracowniczego, w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę, za którą pracownik powinien otrzymać należne mu wynagrodzenie za pracę (por. wyrok Sądu Najwyższego z 6 września 2000 r., II UKN 692/99). 

W przypadku finansowania lub współfinansowania szkoleń pracownika przez pracodawcę pojawiają się w praktyce wątpliwości dotyczące kwestii podpisania tzw. umowy lojalnościowej. Zobowiązuje ona pracownika do przepracowania określonego okresu czasu u pracodawcy finansującego szkolenie. 

Zgodnie z regulacjami zawartymi w Kodeksie pracy – po stronie pracodawcy spoczywa obowiązek sporządzania rozkładu czasu pracy bez względu na stanowisko, na jakim znajduje się pracownik. Jest on ważnym elementem organizacji pracy, który określa godziny pracy pracowników w ciągu doby, tygodnia, miesiąca oraz okresu rozliczeniowego.

Pracodawca ma obowiązek zatrudnić pracownicę po urlopie wychowawczym na dotychczasowym stanowisku, a kiedy nie jest to możliwe – na stanowisku równorzędnym lub odpowiadającym jej kwalifikacjom, za wynagrodzeniem nie niższym niż przysługiwało jej przez urlopem, co wynika z art. 186[4]k.p. Sąd Najwyższy w wyroku z 5 lutego 1998 r. (I PKN 515/97) uznał, że pracą odpowiednią do kwalifikacji pracownika jest taka, która ich nie przekracza, ale też przy której te kwalifikacje znajdą zastosowanie, chociaż niekoniecznie w pełnym zakresie. Jeżeli te warunki są spełnione, pracodawca należycie wywiązał się z nałożonego na niego obowiązku. Warto również zauważyć, że jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia pracownicy po powrocie z urlopu wychowawczego na dotychczasowym stanowisku, a jedynie na stanowisku równorzędnym lub odpowiadającym jej kwalifikacjom, to nie jest konieczne złożenie jej przez pracodawcę wypowiedzenia w zakresie warunków pracy i płacy.

Pracodawca podejmuje decyzję o zatrudnieniu każdego pracownika z myślą, że ten będzie wykonywał na jego rzecz pracę. Co dzieje się w przypadku, gdy pracownik utraci zdolność do wykonywania umówionej pracy? Czy, i ewentualnie w jakim trybie, pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem, który stał się niezdolny do pracy? Czy w takiej sytuacji ciążą na pracodawcy dodatkowe obowiązki?

Kolejna nowelizacja Kodeksu pracy zbliża się wielkimi krokami. Już 1 września wejdzie w życie ustawa z dnia 13 maja 2016 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy. Nowe regulacje nakładają na pracodawcę obowiązek potwierdzenia pracownikowi warunków pracy na piśmie jeszcze przed rozpoczęciem świadczenia pracy.

Często zdarzają się sytuacje, które uniemożliwiają pracownikowi świadczenie ciągłej pracy przez 8 godzin. Nie raz bardzo trudno bowiem pogodzić sprawy prywatne ze służbowymi. Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, gdy do tego dochodzi np. chęć dokształcania się. Z pomocą przychodzi jednak system ruchomego czasu pracy, dający stronom możliwość elastycznego regulowania czasu pracy i uniezależnienie go od ściśle określonego rozkładu godzin.