Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w ramach prowadzonej polityki rodzinnej, przygotowało projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych zakładający wprowadzenie nowej formy wsparcia dla rodziców, którzy nie mogą ubiegać się o przyznanie zasiłku macierzyńskiego, ponieważ są bezrobotni albo zatrudnieni są na podstawie umów cywilnoprawnych.
Wspomnianą formą wsparcia ma być świadczenie rodzicielskie. Świadczenie to ma przysługiwać rodzicom albo opiekunom dziecka, jeżeli dziecko zostało objęte opieką do ukończenia 7-go roku życia albo do ukończenia 10-go roku życia w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.
Świadczenie, o którym mowa wyżej, ma być przyznawane od dnia 1 stycznia 2016 roku niezależnie od dochodu na członka rodziny. Świadczenie rodzicielskie ma być wypłacane w wysokości 1.000 zł miesięcznie przez okres 52 tygodni w przypadku urodzenia przy jednym porodzie jednego dziecka lub w przypadku objęcia opieką jednego dziecka, w przypadku 2 dzieci – 65 tygodni, w przypadku 3 – 67 tygodni, w przypadku 4 – 69 tygodni, w przypadku 5 albo więcej – 71 tygodni. Osobie uprawnionej do świadczenia rodzicielskiego przysługuje jedno świadczenie bez względu na liczbę wychowywanych dzieci.
W celu skorzystania ze świadczenia niezbędne będzie złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego w terminie 3 miesięcy od urodzenia dziecka albo objęcia dziecka opieką.
W przypadku podjęcia przez rodzica albo opiekuna zatrudnienia, po upływie 20 tygodni od dnia porodu albo objęcia w opiekę, kwotę świadczenia rodzicielskiego obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym osoba łączy korzystanie ze świadczenia rodzicielskiego z wykonywaniem pracy.
Zastrzeżenia do propozycji regulacji dotyczącej obniżenia wysokości świadczenia w przypadku podjęcia zatrudnienia złożyło Rządowe Centrum Legislacji (RCL), które uznało, iż taki zapis może naruszać konstytucyjną zasadę równości.
Zdaniem RCL, projekt – w przeciwieństwie do art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z który stanowi o zatrudnieniu lub innej pracy zarobkowej – mówi wyłącznie o zatrudnieniu, do którego nie można zaliczyć wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych. Takie rozumieniu zatrudnienia doprowadza do sytuacji, w której w przypadku wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę świadczenie podlegałoby zmniejszeniu, natomiast w przypadku wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej świadczenie nie podlegałoby zmniejszeniu, przez co osoby wykonujące pracę na podstawie np. umowy zlecenia byłyby uprzywilejowane.
Proponowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zmiany z pewnością mają za zadanie wpłynąć korzystnie na politykę rodzinną. Proponowana zmiana regulacji budzi wątpliwości pod kątem jej zgodności z Konstytucją, poprzez faworyzowanie osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych.