Często zdarzają się sytuacje, które uniemożliwiają pracownikowi świadczenie ciągłej pracy przez 8 godzin. Nie raz bardzo trudno bowiem pogodzić sprawy prywatne ze służbowymi. Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, gdy do tego dochodzi np. chęć dokształcania się. Z pomocą przychodzi jednak system ruchomego czasu pracy, dający stronom możliwość elastycznego regulowania czasu pracy i uniezależnienie go od ściśle określonego rozkładu godzin.
Czym jest ruchomy system pracy?
Forma samodzielnej organizacji czasu pracy przez pracowników jest obecnie często stosowana. Wiąże się to z wieloma korzyściami dla pracowników, pozwala bowiem na dopasowanie godzin pracy do osobistych potrzeb pracownika związanych z dokształcaniem się lub obowiązkami rodzinnymi.
Najbardziej charakterystyczna odmiana takiej organizacji czasu pracy polega na tym, że pracownik może wybrać godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy, przy czym istnieje przedział czasowy, w którym wszyscy pracownicy muszą być obecni w firmie. Sama idea stosowania takiego rozkładu była dotychczas różnie kwalifikowana. Dla przykładu w 2011 roku Inspekcja Pracy wyraziła pogląd, że regulowanie czasu pracy w ten sposób jest wykluczone.
Następnie ten typ rozkładu godzin pracy został jednoznacznie uregulowany nowelizacją z dnia 23 sierpnia 2013 r., która wprowadziła do kodeksu pracy art. 140[1]. Wynika z niego, że rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny jej rozpoczęcia w dniach, które są dla pracowników dniami pracy. Ponadto, rozkład czasu pracy może przewidywać przedział czasu, w ramach którego pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy.
W jaki sposób można wprowadzić ruchomy czas pracy?
Aby zastosować ruchomy system czasu pracy należy spełnić wymogi określone w art. 150 k.p. Przewiduje on dwa tryby wdrożenia ruchomego czasu pracy:
1) z inicjatywy pracodawcy,
2) na wniosek pracownika.
W pierwszym przypadku ruchomy rozkład czasu pracy wprowadzany jest poprzez dodanie zapisu o stosowaniu ruchomego rozkładu do układu zbiorowego pracy. W przypadku, gdy pracodawca nie jest objęty takim układem, alternatywą jest zawarcie porozumienia o stosowaniu powyższego rozkładu z zakładową organizacją związkową, a w razie jej braku – zawarcie porozumienia z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w sposób zwyczajowo przyjęty w danym zakładzie pracy. W takim trybie system ruchomy można wprowadzić dla całego zakładu pracy lub dla określonych grup pracowników bez konieczności uzyskiwania ich zgody w tej sprawie.
Niezależnie od powyższego, wniosek o ruchomy czas pracy może złożyć sam pracownik. W takiej sytuacji, o ile oczywiście zgodzi się na to pracodawca, nie obejmuje go ustalony przez pracodawcę grafik ruchomych godzin dla określonej grupy czy dla wszystkich pracowników. Warto zauważyć, że nie jest obligatoryjne uzasadnienie wniosku o ustalenie ruchomych godzin pracy, a decyzja o jego wprowadzeniu należy do pracodawcy.
W każdym z powyższych przypadków nadal należy pamiętać, aby zagwarantować takiemu pracownikowi dobowe i tygodniowe okresy odpoczynku. Kwestie organizacji pracy w przypadku ruchomego czasu pracy poruszymy w kolejnym artykule.