Z dniem 27 maja 2014 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 marca o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U. z 2014 r., poz. 598).
W wyniku niniejszej ustawy, urzędy pracy zostały „wyposażone” w dodatkowe instrumenty, które ukierunkowane są na aktywizację osób bezrobotnych, w tym tych do 30 roku życia. Jednym z nich jest bon stażowy, który uregulowany został w art. 66l ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dalej: ustawa) oraz bon zatrudnieniowy uregulowany w art. 66m ustawy.
Zgodnie ze wskazanym powyżej art. 66l ustawy starosta, na wniosek bezrobotnego do 30 roku życia może przyznać bon stażowy stanowiący gwarancję skierowania do odbycia stażu u pracodawcy wskazanego przez bezrobotnego na okres 6 miesięcy, o ile pracodawca zobowiąże się do zatrudnienia bezrobotnego po zakończeniu stażu przez okres 6 miesięcy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego lub umowy o pracę nakładczą.
Bon stażowy stanowi zatem gwarancję skierowania bezrobotnego do odbycia stażu w wybranej firmie na podstawie indywidualnego planu działania. W ramach bonu stażowego finansowane są koszty przejazdu do i z miejsca odbywania stażu oraz koszty niezbędnych badań lekarskich lub psychologicznych, koszty przejazdu do i z miejsca odbywania stażu – w formie ryczałtu, do wysokości 605,40 zł, łącznie ze stypendium oraz koszty niezbędnych badań lekarskich lub psychologicznych. Z kolei Pracodawca, który zatrudni bezrobotnego przez deklarowany okres 6 miesięcy, starosta wypłaci premię w wysokości 1.513,50 zł.
Bon stażowy należy uznać zatem za skuteczny mechanizm zwalczania bezrobocia osób, do 30 roku życia. Pozwala z jednej strony uzyskać stosowne przyuczenie i wiedzę dla bezrobotnego, z drugiej – w sytuacji dalszego jego zatrudnienia – pozwala na przyznanie pracodawcy stosownej premii.
Z kolei bon zatrudnieniowy stanowi podstawę do zrefundowania pracodawcy, który zatrudni bezrobotnego, części kosztów wynagrodzenia wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne. Przyznanie bonu zatrudnieniowego następuje – tak jak w przypadku bonu stażowego – na podstawie indywidualnego planu działania.
W ramach bonu zatrudnieniowego pracodawca jest z kolei obowiązany do zatrudnienia bezrobotnego przez okres 18 miesięcy. Realizacja bonu zatrudnieniowego następuje natomiast na podstawie umowy zawieranej przez starostę z pracodawcą. W wyniku zawartej umowy, Starosta refunduje pracodawcy część kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne, przez okres 12 miesięcy, a pracodawca jest obowiązany do dalszego zatrudniania skierowanego bezrobotnego przez okres 6 miesięcy po zakończeniu okresu refundacji. W przypadku natomiast nie zatrudniania bezrobotnego w umownym okresie następuje zwrot otrzymanej refundacji wraz z odsetkami.
Zarówno bon stażowy jak i bon zatrudnieniowy są nowymi instrumentami, które mają pomóc bezrobotnym do 30 roku życia. O tym czy będą skuteczne, okaże się w przyszłości. Na dzień dzisiejszy jednak, każdą inicjatywę mającą na celu zapobieganie bezrobociu należy uznać za potrzebną.